• Máis dun centenar de científicos e científicas, entre os que hai varios da Universidade da Coruña, subscriben un manifesto lamentando a difusión desde o Ilustre Colegio Oficial de Geólogos dun artigo que, sen fundamentos científicos, nega a responsabilidade humana no actual cambio climático.

A Coruña, 13 de decembro de 2022.- Máis dun centenar de profesionais na ciencia que estuda os cambios climáticos do pasado (Paleoclimatoloxía) e outras disciplinas próximas, refrendan un manifesto (ver declaración ao final do texto) no que amosan o seu malestar co Ilustre Colegio Oficial de Geólogos “por dar cabida a publicacións carentes de rigor científico”.

Os profesionais que subscriben o manifesto son investigadores e investigadoras activos en universidades e centros de investigación de toda a xeografía española, e algúns estranxeiros, que posúen unha dilatada traxectoria científica no campo da Paleoclimatoloxía ou ámbitos próximos, como acredita a información vinculada ao código ORCID xunto á súa sinatura. Os expertos asinantes lamentan a difusión do artigo publicado polo Ilustre Colegio Oficial de Geólogos, e asinado por Enrique Ortega Gironés, no que “sen fundamentos científicos, utilízase a Xeoloxía como ferramenta para alimentar un decadente negacionismo á responsabilidade humana no actual cambio climático”, visión que non ten fundamento científico.

No manifesto, estes investigadores e investigadoras amosan o seu “total desacordo con esta clase de incidentes que van en detrimento da comunicación científica”, e esgrimen que a difusión deste tipo de artigos é particularmente delicada e un acto de irresponsabilidade profesional cando se realiza desde “un corpo colexiado responsable de poñer en valor a experiencia profesional do seu ámbito”. E engaden que “o coñecemento científico xorde das evidencias en forma de datos e un rigoroso proceso de avaliación e revisión, e en ningún momento é escusable amparar a diversidade de opinión cando esta non se exerce desde unha experiencia profesional e con datos científicos obxectivos que a avalen”. O número de profesionais da Paleoclimatoloxía e disciplinas afíns que subscriben este manifesto segue medrando xa que o manifesto completo segue dispoñible para aqueles científicos e científicas que o queiran refrendar.

Entre os expertos consultados directamente atópase o investigador Ramón y Cajal do Centro Interdisciplinar de Química e Bioloxía (CICA) da UDC, Armand Hernández, así como Blanca Ausín, da Universidade de Salamanca; Isabel Cacho, Universitat de Barcelona; Antonio García-Alix, Universidad de Granada; Olga Margalef, Universitat de Barcelona e Ana Moreno, IPE-CSIC.

Estes científicos subliñan que o coñecemento científico debidamente contrastado por múltiples liñas de observación e validado por expertos permite afirmar que:

1. “Os cambios climáticos ocorridos a escala de millóns de anos teñen a súa principal orixe en procesos xeolóxicos e están moi lonxe de estar modulados pola radiación cósmica.
2. O estudo detallado dos cambios climáticos do pasado (de millóns e milenios de anos) amosa que os cambios naturais na concentración atmosférica de gases de efecto invernadoiro foron decisivos controlando a intensidade de quecemento ou enfriamento planetario.
3. Os ciclos glaciares-interglaciares do período Cuaternario (os últimos 2,5 millóns de anos) foron inducidos por cambios na insolación recibida polo planeta a causa de movementos orbitais. Pero estes cambios de insolación NON poden explicar por si mesmos a magnitude destes ciclos glaciares-interglaciares. Estes foron modelados por procesos de retroalimentación internos do sistema climático, nos que interviñeron, de forma destacada, os gases de efecto invernadoiro.
4. O rexistro paleoclimático do Cuaternario demostra que a suba atmosférica de gases de efecto invernadoiro do último século NON pode atribuírse a causas naturais, que a súa magnitude é máis que suficiente para desestabilizar o clima do planeta e, o máis preocupante, a súa velocidade non ten análogo no rexistro xeolóxico.
5. Os cambios naturais (actividade solar, vulcanismo...) ocorridos nas últimas dúas décadas non son suficiente para explicar nen sequera o 2% do quecemento global xa observado e medido”.

Estes expertos propoñen dúas reflexións adicionais:

• “As teorías de Galileo e outros sabios que historicamente se enfrontaron a “dogmas do coñecemento” fixérono sempre baseándose en observacións científicas e NUNCA ao revés, cuestionando a ciencia a partir de crenzas sen fundamento científico.
• Se temos febre a causa dunha gripe, podemos interpretar que calquera febre é culpa da gripe? Igualmente, a existencia de cambios climáticos naturais, é argumento para atribuír o cambio actual á natureza?

En ambos os dous casos é necesario un diagnóstico por expertos baseándose na ciencia”.

Declaración de xeólogos, xeólogas e outros profesionais no ámbito da paleoclimatoloxía (*)

“Co presente escrito queremos manifestar o noso malestar co Ilustre Colegio Oficial de Geólogos por dar cabida a publicacións carentes de rigor científico no ámbito da paleoclimatoloxía. Entendemos que o compromiso dun órgano colexiado debe sempre dirixirse cara á rigorosidade profesional do ámbito que representa, difundindo o coñecemento en base á experiencia profesional do seu colectivo.

O coñecemento científico xorde das evidencias en forma de datos e un rigoroso proceso de avaliación e revisión, e en ningún momento é escusable amparar a diversidade de opinión cando esta non se exerce desde unha experiencia profesional. A falta de rigorosidade científica desacredita e dana a reputación dos profesionais do ámbito, e por isto non debería estar avalada por un colexio profesional. Hai un enorme consenso científico sobre a orixe antropoxénica do cambio climático que vivimos e difundir falsidades ao respecto desde un colexio profesional é unha gran irresponsabilidade para coa sociedade.

En definitiva, queremos aquí manifestar o noso desacordo co texto publicado e asinado por Enrique Ortega Gironés polo seu carente carácter científico, e como profesionais no ámbito da paleoclimatoloxía, subliñar que en nada representa o coñecemento dos profesionais que investigan activamente no ámbito do cambio climático.

(*) A lista de profesionais inclúe o código ORCID que permite verificar que se trata de científicos profesionais no ámbito da paleoclimatoloxía.